Explosiegrenzen is de laagste en hoogste concentratie van een gas uitgedrukt in procenten van een luchtmengsel waarbij het damp-luchtmengsel door een ontsteking zou kunnen exploderen. Men heeft het ook wel over explosion limits waarbij men een ondergrens heeft en een bovengrens waarbinnen een explosie mogelijk is. Dit zijn de grenzen die in een percentage worden uitgedrukt ten opzichte van het totale luchtmengsel, oftewel de explosiegrenzen.
Explosiegrenzen
De onderste grens is de laagste hoeveelheid of de laagste concentratie die van een bepaalde stof in een luchtmengsel aanwezig moet zijn om een explosie na ontsteking mogelijk te maken. De bovenste grens is de maximale hoeveelheid die van een bepaalde stof in een luchtmengsel aanwezig kan zijn om de stof in het mengsel na ontsteking te kunnen laten exploderen. De explosiegrenzen worden duidelijk gemaakt met de aanduiding LEL en UEL. Deze aanduidingen zijn hieronder in een paar alinea’s nader omschreven.
Lower Explosion Limits of LEL-waarde
De laagste explosiegrens wordt in het Engels ook wel de Lower Explosion Limit genoemd dit wordt afgekort met LEL en daarom heeft men het over een bepaalde LEL-waarde. Bij een te lage concentratie aan vluchtige componenten zal er geen gevaar voor een explosie zijn. Er is dan sprake van een te arm mengsel. Het mengsel zal dan alleen tot ontploffing kunnen worden gebracht wanneer er voortdurend een bepaalde hoeveelheid warmte wordt toegevoerd van buiten af. Onder de zogenaamde LEL waarde van een stof is eigenlijk geen explosie mogelijk.
Upper Explosion Limits of UEL-waarde
De bovenste explosiegrens wordt in de Engelse taal de Upper Explosion Limit genoemd. De afkorting die men hiervoor hanteert is UEL daarom noemt men de maximale percentages van stoffen voor de bovenste explosiegrens ook wel UEL-waarden. Boven de UEL-waarde is er geen verbranding omdat er bijvoorbeeld te weinig zuurstof in het luchtmengsel aanwezig is. Als er geen verbranding mogelijk is kan er ook geen explosie optreden. Men heeft het dan in feite een te rijk mengsel omdat er te veel van een bepaalde stof in de lucht aanwezig is.
Branddriehoek
De branddriehoek is een model waarmee men inzichtelijk maakt wat nodig is voor een brand. Dit zijn namelijk de volgende drie factoren:
- Zuurstof
- Brandstof
- Warmte/ ontstekingstemperatuur
Te weinig brandstof of te weinig brandbaar gas zorgt er voor dat er geen brand of slechts een kleine brand mogelijk is. Te weinig zuurstof zorgt er voor dat er geen brand kan ontstaan. Ook een gebrek aan een ontstekingsbron met een ontstekingstemperatuur zorgt er voor dat een brandstof of luchtmengsel men een brandbare stof niet tot ontbranding of explosie kan worden gebracht. De branddriehoek zorgt er dus voor dat men inzichtelijk krijgt welke aspecten men kan aanpakken om een brand te voorkomen. Dit is belangrijke informatie voor een brandpreventieplan. Brandpreventie is uitermate belangrijk want het voorkomen van een brand is beter.