De Arbowet is een belangrijke wet die zich richt op het beschermen van de veiligheid en gezondheid van werknemers op en rondom de werkplek. De Arbowet is een wet die zowel aan de werkgever als aan de werknemer een aantal verplichtingen stelt. Een paar voorbeelden hiervan zijn dat de werkgever alles in het werk moet stellen om de werkplek zo veilig mogelijk te maken. Daarnaast moet een werkgever ook de risico’s op de werkplek inventariseren en doormiddel van een plan van aanpak aangeven hoe hij deze risico’s wil wegnemen.
Een werkgever moet daarnaast de werknemers duidelijke (veiligheids)instructies geven. Dit kan bij voorbeeld tijdens een werkoverleg of in een toolboxmeeting. Werknemers zijn verplicht om deze toolboxmeetings bij te wonen en moeten daarnaast verplicht de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm’s) gebruiken. Deze worden meestal door de werkgever of indien van toepassing door een uitzendorganisatie verstrekt.
Een werknemer dient overigens ook onveilige situaties te melden aan de leidinggevende. Dit is slechts een kleine greep uit verplichtingen die werkgevers en werknemers op basis van de Arbowet oftewel de Arbeidsomstandigheden wet hebben. Er zijn echter ook rechten en een voorbeeld hiervan is het recht op werkonderbreking, daarover kun je hieronder meer lezen.
Recht op werkonderbreking op basis van Arbowet
Zoals hiervoor genoemd dienen werknemers onveilige situaties te melden. Dit is slechts een klein maar heel belangrijk aspect van veilig werken. Deze meldingsplicht is een onderdeel van iets dat veel belangrijker is namelijk samen zorgdragen voor een veilige werkplek. De overheid kan niet altijd tijdig aanwezig zijn om te controleren of er sprake is van een gevaarlijke situatie. Op dit gebied hebben werknemers en werkgevers een verantwoordelijkheid. Meestal krijgen werknemers veiligheidsinstructies en dat is ook verplicht maar dat neemt niet weg dat er soms onveilige situaties kunnen ontstaan. Werknemers kunnen vaak goed inschatten of een situatie onveilig is of niet. Dit kunnen ze op basis van de informatie die ze uit veiligheidstrainingen hebben gekregen en/of op basis van gezond verstand.
Volgens de Arbowet hebben werknemers het recht om het werk stil te leggen als er sprake is van een ernstig gevaar. De Arbowet heeft het dan over een “redelijk oordeel” van de werknemer. Een werknemer mag niet zomaar het werk stil leggen als er sprake is van een geringe vorm van onveiligheid die snel en veilig verholpen kan worden door de werknemer zelf en/of zijn collega. Het recht op werkonderbreking mag daarom alleen worden gebruikt als er sprake is van ernstig gevaar waarvoor je jezelf en anderen op en rondom de werkplek wil behoeden. De werknemer dient in dit geval direct alle betrokken werknemers te waarschuwen en tevens direct de leidinggevende te informeren.
Een voorbeeld van een dergelijke ernstige situatie is dat een kraan een deel van een steiger raakt waarbij de steigerbuizen zijn verplaatst en een paar planken zijn vervallen. In dat geval kan de verzegeling van de steiger worden verwijdert en zal men de leidinggevende moeten waarschuwen. Die zal vervolgens gecertificeerde steigerbouwers moeten inschakelen om de steiger vakkundig te herstellen. Pas wanneer dit is gebeurd kan men de werkzaamheden op de steiger hervatten. De leidinggevende kan natuurlijk wel van zijn of haar personeel verlangen dat ze op een andere veilige werkplek de werkzaamheden voortzetten.
Loondoorbetaling bij werkonderbreking
De overheidsinspectiedienst Veiligheid en Gezondheid zal in veel gevallen worden ingeschakeld om de (on)veiligheid van een situatie te beoordelen. Een werknemer behoud overigens het recht op salaris zolang de onveilige situatie niet is hersteld. Zodra de overheidsinspectiedienst Veiligheid en Gezondheid heeft geoordeeld dat de situatie (weer) veilig is zal de werknemer zijn of haar werk moeten hervatten en is de werkgever niet verplicht het loon door te betalen indien de werknemer de werkonderbreking ongegrond laat voortduren.