Wat is stuiklassen in de metaaltechniek en wat is kunststof stuiklassen in de installatietechniek?

Stuiklassen is een lasmethode waarmee twee onderdelen van een werkstuk aan elkaar verbonden worden. Het woord ‘stuik’ komt uit de techniek en wordt ook in de bouw gebruikt. Zo wordt het woord ‘stuik’ gebruikt voor de afgezaagde uiteinden van planken. Planken kan men echter niet doormiddel van lassen aan elkaar verbinden. Stuiklassen heeft daarom niets met hout te maken. Stuiklassen wordt in de metaaltechniek gebruikt en in de installatietechniek. Doormiddel van stuiklassen worden metalen delen van een werkstuk in elkaars verlengde met elkaar verbonden.

Stuiklassen wordt echter ook gebruik voor het verbinden van kunststof leidingen. Een lasverbinding is een niet uitneembare verbinding. Ook een stuiklas is niet uitneembaar. Daarom moet een stuiklas meteen goed aangebracht worden. mocht een stuiklas verkeerd zijn aangebracht dan zal men met geweld de gelaste delen weer uit elkaar moeten halen doormiddel van zagen of snijden.

Stuiklassen in de metaaltechniek
In feite is stuiklassen niets anders dan het verbinden van de ‘stuiken’ van metalen objecten in elkaars verlengde. Kopse las is een ander woord voor stuiklas. Door deze algemene beschrijving zijn er verschillende lasprocessen mogelijk die worden gebruikt voor het maken van een stuiklas. Voorbeelden van deze lasprocessen zijn wrijvingslassen en drukstuiklassen. De term stuiklassen wordt onder andere gebruikt in de scheepsbouw en jachtbouw waarbij grote platen aan elkaar worden verbonden doormiddel van een las. Ook wanneer men de kopse kanten van een plaat slijpt of snijd in de vorm van een V-naad, X-naad of andere lasnaad, spreekt men wel van stuiklassen. De term stuiklassen wordt ook veel gebruikt als verbindingstechniek voor leidingen. Dit gebeurd met name in de installatietechniek. Daarover hieronder meer.

Spiegellassen en stuiklassen van kunststof buizen
Stuiklassen wordt onder andere in de installatietechniek gebruik voor het verbinden van kunststofleidingen en buizen. Stuiklassen is geschikt voor het verbinden van Polyvinyldieenfluoride (PVDF), polyetheen (PE) en polypropeen (PP). Stuiklassen is niet exact hetzelfde als spiegellassen al bedoelt men er in de installatietechniek vaak wel hetzelfde mee. Stuiklassen houdt in dat de uiteinden van bijvoorbeeld buizen of profielen aan elkaar verbonden worden doormiddel van een las. De term spiegellassen maakt duidelijk welk lasproces daarbij wordt gehanteerd. Spiegellassen is daardoor een vorm van stuiklassen.

Wat is spiegelassen?
Spiegellassen wordt alleen maar toegepast bij thermoplastische kunststoffen. Thermoplastische kunststoffen worden doormiddel van hitte zacht en vloeibaar. Bij afkoeling worden de thermoplasten harder. Tijdens het spiegellasproces worden de uiteindes van de kunststof buizen en fittingen tegen een verwarmingselement aangedrukt. Het verwarmingselement wordt ook wel een lasspiegel genoemd. Door de buizen tegen het verwarmingselement aan te drukken wordt het kunststof zacht. Men houdt de buizen tegen het verwarmingselement aan tot de juiste lastemperatuur is behaald. Vervolgens wordt de lasspiegel tussen de twee buizen uitgehaald. Doormiddel van een voorzichtige druk worden de twee zacht geworden uiteindes van de buizen tegen elkaar geplaatst. Hierdoor ontstaat een kleine opstaande rand. De lasverbinding komt tot stand wanneer de samengesmolten buis afkoelt. Spiegellassen kan door een spiegellasser op locatie worden gedaan, maar het lasproces kan ook machinaal worden uitgevoerd.