Smeedijzer is ijzer (ferro) dat doormiddel van smeden wordt gemaakt. Het smeden is een oude ambacht die vroeger veelvuldig werd uitgeoefend. Bijna elk dorp of stad had een smederij waar een smid doormiddel van het smeden ijzeren voorwerpen maakte of herstelde. Een smid maakte en herstelde over het algemeen voorwerpen die gebruikt werden door boeren, bedrijven, fabrieken en burgers. Daarnaast maakten smeden ook wel siervoorwerpen en hekwerken. Tegenwoordig zijn er veel minder smeden en smederijen in Nederland. IJzer dat doormiddel van smeden wordt vormgegeven wordt ook wel smeedijzer genoemd.
Hoe komt smeedijzer tot stand?
Voor het maken van smeedijzer is een steenkoolvuur nodig. In dit vuur wordt het ijzer door de smid verhit. Smeedijzer kan goed gesmeed worden omdat het niet snel uithard na verhitting. De verhitting zorgt er voor dat het ijzer vervormd kan worden. Het hete smeedijzer wordt doormiddel van een hamer in de juiste vorm gebracht. Hiervoor gebruikt de smid naast een hamer vaak ook een aanbeeld. Op het aanbeeld werd het smeedijzer geplaatst en vervolgens met een hamer in een bepaalde vorm geslagen. Dit hameren zorgde niet alleen voor de gewenste vorm. Hameren zorgde er namelijk ook voor dat onzuiverheden zoals erts en slak werden verwijderd. Ook het overtollige koolstof kon door het hameren en verhitten worden verbrand. Smeedijzer is door dit proces een betrekkelijk zuivere vorm van ijzer en heeft een veel betere treksterkte dan bijvoorbeeld gietijzer. Smeedijzer heeft echter wel een lager druksterkte. Naast hameren kan het hete ijzer door de smid ook gebogen worden in verschillende vormen.
Smeedijzer tegenwoordig
Het aantal smederijen in Nederland is behoorlijk vermindert. De meeste smederijen zijn verdwenen of zijn verandert in metaalbedrijven of constructiebedrijven. Sommige ambachtelijke smeden hebben een smederij voor de hobby. Deze smederijen werken meestal als siersmeden en maken verschillende sierproducten van smeedijzer. Hierbij kan gedacht worden aan hekwerken en sierpoorten. Ook schoorsteenkappen en hoefijzers kunnen door smeden worden gemaakt. Daarnaast kunnen ze van smeedijzer ook kunstwerken maken. Het beroep smid is tegenwoordig echter in Nederland niet meer zo bekend als vroeger.