Octaan is een koolwaterstof deze behoort tot de groep van de alkanen. De brutoformule van octaan is C8H18. Octaan is een kleurloze vloeistof. Deze vloeistof is niet oplosbaar in water en wordt gewonnen uit aardolie. Octaan wordt onder andere als bestandsdeel voor benzine toegepast. Als men het heeft over octaan dan heeft men het bij benzine ook wel octaangetal. Voor diesel wordt een cetaangetal gebruikt. Hieronder is kort omschreven wat het octaangetal is en hoe het octaangetal wordt bepaald.
Octaangetal
Het octaangetal is een referentiewaarde die de klopvastheid van benzine aanduid. Het kloppen wordt ook wel pingelen genoemd en is in feite vroegtijdige zelfontbranding van de benzine. Door het kloppen of pingelen loopt de motor onregelmatig en ontstaat er schade aan het motorblok. De zuigers bewegen zich onregelmatig en worden de verkeerde kant op gedrukt. De slagen van de cilinder(s) in het blok verlopen niet meer soepel omdat er door de zelfontbranding meerdere explosies in het blok ontstaan.
Hoe wordt het octaangetal bepaald?
Het octaangetal duidt niet op het gehalte van octaan in benzine. Soms heeft men het ten onrechte over het octaangehalte maar dat is niet juist. Het octaangetal komt tot stand door de klopvastheid te vergelijken met een mengsel van het makkelijk ontbrandbare n-heptaan en het moeilijk ontbrandbare iso-octaan (2,2,4-trimethylpentaan). Hierbij wordt een schaal gehanteerd waarbij de definitie van klopvastheid oploopt van 0 tot 100. Hierbij is de klopvastheid van n-heptaan 0 en die van iso-octaan 100. Het octaangetal voor benzine wordt hierop gebaseerd. Als benzine een hoge klopvastheid heeft, is het octaangetal hoog. In dat geval is er sprake van veel vertakte koolwaterstoffen. Hoe hoger het octaangetal hoe klopvaster de benzine is.