Asbest is materiaal dat tot 1980 regelmatig in woningen werd gebruikt. Asbestcement werd toegepast in onder andere rioleringen van gebouwen en als dakbedekking in de vorm van golfplaten. Tot 1978 werd spuitasbest ook gebruikt op de bouw. Dit materiaal werd voornamelijk toegepast als brandwerend isolatiemateriaal. Het gebruik van asbest had een aantal belangrijke voordelen. Asbestcement is goedkoop, sterk en slijtvast daarnaast heeft spuitasbest ook nog goede isolatie eigenschappen.
Waaruit bestaat asbest?
Asbest is een delfstof die bestaat uit mineralen. Deze zijn in een grote hoeveelheid kleine vezeltjes stevig aan elkaar verbonden. De vezels waaruit asbest bestaat is afhankelijk van het soort asbest, ze worden ingedeeld in rechte vezels en spiraalvormige vezels. Onder deze twee hoofdcategorieën vallen verschillende soorten asbest. Deze asbestsoorten worden meestal ingedeeld in kleuren zoals bijvoorbeeld: wit asbest, bruin asbest en blauw asbest.
Hoe gevaarlijk is asbest?
Door de jaren heen werd steeds duidelijker hoe gevaarlijk asbest is voor de gezondheid. De schadelijke werking van asbest ontstaat pas wanneer asbestdeeltjes vrij komen in de lucht en ingeademd worden door mensen en dieren. De verspreiding van asbestdeeltjes gebeurd pas wanneer asbest wordt bewerkt of beschadigd. Hierbij kan gedacht worden aan het breken, boren en zagen van asbest. Dit is zeer gevaarlijk en mag nooit worden gedaan! Asbestcement vormt geen gevaar voor de gezondheid wanneer het materiaal onaangeroerd blijft liggen.
De asbestdeeltjes zijn dan namelijk zeer stevig aan elkaar verbonden en komen niet vrij. Spuitasbest is materiaal dat veel gevoeliger is voor beschadiging omdat het een zachte schuim is. Wanneer dit wordt gebroken of op een andere manier wordt beschadigd komen zeer veel kleine asbestdeeltjes in de lucht. Het beschadigen van asbest gebeurd meestal niet opzettelijk. Over het algemeen komen de meeste asbestdeeltjes in de lucht door brand, instorting en sloop van gebouwen die asbest bevatten. Tijdens een brand wordt daarom meestal een waarschuwing gegeven of er asbest is vrijgekomen in de lucht. Ramen en deuren moeten dan zoveel mogelijk gesloten worden.
Gevaren voor de gezondheid
De schadelijke werking van asbest ontstaat pas wanneer men asbestdeeltjes inademt. De microscopisch kleine asbestdeeltjes kunnen diep in de longen doordringen. De deeltjes hebben een naaldachtige vorm als men deze onder de microscoop bekijkt. Door inademing van deze asbestdeeltjes kunnen verschillende asbestziektes ontstaan. De kans op een asbestziekte neemt toen naarmate men langer in een asbestomgeving aanwezig is. De totale hoeveelheid ingeademde asbestvezels zorgt voor een verhoogde kans op de volgende asbestziektes:
- Asbestose, hierbij spreekt men ook wel over stoflongen.
- Asbestpleuritis, dit is een ontsteking rondom de longen.
- Longkanker, waarbij kwaadaardige tumoren zich in de longen bevinden.
- Mesothelioom, dit zijn tumoren zowel aan longvlies, buikvlies als hartzakje.
- Pleura verdikking, hierbij verdikt de vocht afscheidende membraan rondom de longen.
De bovengenoemde ziektes kunnen ontstaan door het inademen van asbestdeeltjes. De ziektes hebben voornamelijk betrekking op de longen en alles in het lichaam dat in de directe omgeving van de longen aanwezig is. Wanneer de longen beschadigd raken heeft dat grote gevolgen. Een groot aantal asbestziektes zijn zo gevaarlijk dat ze de dood tot gevolg hebben. Daarom heeft de overheid het gebruik van asbest verboden. Ook het bewaren van asbest en het bewerken daarvan is verboden.
Verwijderen van asbest
Hoewel asbest niet meer mag worden toegepast kan het nog wel voorkomen dat gebouwen asbest bevatten. Met name gebouwen die voor 1980 zijn gebouwd kunnen asbest bevatten. Bij brand of sloop kunnen deze asbestdeeltjes vrijkomen in de lucht met eerdergenoemde risico’s. Daarom wordt asbest regelmatig verwijdert wanneer het wordt aangetroffen. Dit is echter geen werk dat door iedereen kan en mag worden uitgevoerd. Alleen gecertificeerde bedrijven mogen asbest verwijderen. Deze bedrijven doen dit met een grote voorzichtigheid. Hierbij maken ze gebruik van verschillende veiligheidsmaatregelen. Een particulier zal in veel gevallen zelf voor de kosten van asbestsanering moeten opdraaien. Deze kosten zijn zeer gering als men deze afzet tegen de gezondheidsrisico’s die asbestverwijdering met zich meebrengt wanneer men dat zelf illegaal doet. Daarnaast brengt men door zelf illegaal asbest te verwijderen ook de omgeving in gevaar en riskeert men een flinke boete.