Wat is een leerarbeidsovereenkomst en is deze overeenkomst een arbeidsovereenkomst?

Naast een leerovereenkomst (LOK) worden in de praktijk aan beginnende beroepsbeoefenaars ook leerarbeidsovereenkomsten geboden. Doormiddel van leerarbeidsovereenkomsten wordt werk gecombineerd met leren. Deze overeenkomsten worden veel toegepast in de zorg en de bouw. Op de werkvloer krijgen leerlingen doormiddel van een leerarbeidsovereenkomst de gelegenheid om een bepaald vak te leren. Leerlingen voeren op de werkvloer werkzaamheden uit. Daardoor kan de vraag naar boven komen of een leerarbeidsovereenkomst een arbeidsovereenkomst is of dat er in feite toch sprake is van een leerarbeidsovereenkomst. Deze vraag is onder andere belangrijk bij de ketenopbouw van contracten. Bedrijven kunnen aan werknemers over het algemeen drie bepaalde tijdscontracten bieden. Moet een leerarbeidsovereenkomst worden beschouwd als een bepaalde tijdscontract die in de ketenopbouw moet worden meegenomen?

Is een leerarbeidsovereenkomst een arbeidsovereenkomst of niet?
Hierover zijn verschillende juridische uitspraken (jurisprudentie) genoemd. Deze uitspraken zijn te vinden op internet en zijn uitgesproken in diverse rechtszaken. Wat opvalt is dat er verschillende antwoorden op zijn geformuleerd. In sommige gevallen wordt door de rechter de uitspraak gedaan dat een leerarbeidsovereenkomst in feite een arbeidsovereenkomst is. In andere gevallen is door de rechter aangegeven dat er geen sprake was van een arbeidsovereenkomst. De rechter beoordeeld de leerarbeidsovereenkomst tijdens een rechtszitting op verschillende punten. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de inhoud van de leerarbeidsovereenkomst.

Wanneer in deze overeenkomst het leren en het opdoen van praktijkkennis door de leerling centraal staat wordt de leerarbeidsovereenkomst doorgaans niet als arbeidsovereenkomst beschouwd. Wanneer echter de arbeid of de werkzaamheden centraal staan in deze overeenkomst kan de rechter beslissen dat het wel degelijk gaat om een arbeidsovereenkomst. Daarnaast wordt door de rechter gekeken naar het doel waarmee de overeenkomst werd gesloten en wat de partijen voor ogen hadden toen ze de overeenkomst opstelden en ondertekenden.  

Tot slot kijkt de rechter ook naar andere omstandigheden. Zo wordt er gekeken naar de manier waarop feitelijk invulling is gegeven aan de invulling van de overeenkomst. Welke werkzaamheden en verantwoordelijkheden heeft de leerling daadwerkelijk op de werkvloer gehad? Heeft de werkzaamheden tijdens deze werkzaamheden meer verantwoordelijkheid gedragen dan kan worden verwacht van een leerling? Dit zijn vragen die de rechter graag beantwoord wil zien. Hierbij kan namelijk het organisatiebelang voorop staan in plaats van het belang van de leerling. Wanneer dat het geval is kan de rechter alsnog oordelen dat de leerarbeidsovereenkomst een arbeidsovereenkomst is. Bij het opstellen en invulling geven aan een leerarbeidsovereenkomst moeten het bedrijf en de leerling goed nagaan wat ze met de overeenkomst van elkaar verwachten. Door goed aandacht te besteden aan de overeenkomst kunnen misverstanden tijdens de contractduur worden voorkomen.