Lean is of Lean manufacturing zijn termen die tegenwoordig veel worden gebruikt in de techniek en de industrie. Lean manufacturing is een Engelse term die in het Nederlands kan worden vertaald met slanke productie. Lean is een managementfilosofie die vooral voor productieprocessen van belang is. De kern van Lean manufacturing is gericht op het beperken van de verspilling tijdens productieprocessen. Door de verspilling in productieprocessen te beperken gaan de kosten van de productie omlaag. Door het verlagen van de kosten van de productie kan vervolgens meer netto resultaat voor het bedrijf overblijven. Lean manufacturing kan daardoor het rendement van een bedrijf verbeteren.
Naast de bedrijfsprocessen zoals de productie staat bij Lean manufacturing ook de klant centraal. Er moeten kwalitatief hoogwaardige producten worden geleverd. Lean manufacturing mag daardoor nooit in strijd zijn met de wensen van de klant en de kwaliteit van de producten. Omdat de werknemers een belangrijke rol spelen in het productieproces vormen zij een belangrijke spil in het uitvoeren van het Lean proces op de werkvloer. Medewerkers hebben veel invloed op de verspilling die plaats kan vinden tijdens de productie. Daarom bieden bedrijven Leantrainingen aan hun personeel. In deze Leantrainingen wordt aandacht besteed aan de bewustwording van het personeel met betrekking tot het reduceren van verspilling.
Waar komt Lean manufacturing vandaan?
Lean manufacturing heeft zijn oorsprong in de auto-industrie. De Japanse autofabrikant Toyota heeft een belangrijke aanzet gegeven tot de ontwikkeling van Lean manufacturing. Toch was Toyota hierin niet revolutionair. Veel begrippen en methodes die in Lean manufacturing aan de orde komen zijn gebaseerd op de gedachten van Henry Ford. Ook de scientific management school zorgde voor input die nodig was om het Lean manufacturing gestalte te geven.
Werkplaatschef Taiichi Ohno van Toyota trok de conclusie dat alleen bedrijfsprocessen die door de klant worden betaald nuttig zijn. Dit inzicht vormde de basis van de Lean filosofie. Het Toyota Production System werd hierop gebaseerd. Dit werd ook wel de Toyota Way genoemd. De term Lean werd echter niet door Toyota zelf bedacht. Deze term werd ingevoerd door de Amerikanen James P. Womack en Daniel Jones die het productiesysteem van Toyota hebben beschreven.
Toyota zorgde er met haar Leanproces voor dat er grote successen werden geboekt in de productie. Deze successen zorgden er voor dat andere bedrijven interesse toonden in het productieproces van Toyota. Lean manufacturing kreeg door de benaderingswijze van Toyota meer bekendheid. Verschillende bedrijven probeerden de Leanprincipes in hun eigen productieproces door te voeren. Veel autofabrikanten hebben het voorbeeld van Toyota nagevolgd. Naast autofabrikanten hebben ook andere bedrijven pogingen gedaan om Lean te produceren. Bij bepaalde bedrijven lukt Lean produceren beter dan bij andere bedrijven. Sommige bedrijfsprocessen zijn geschikte voor Lean productie dan andere. Toch kan vrijwel elk productiebedrijf iets leren van de basisprincipes die uit Lean manufacturing naar voren komen.
Waar is de kern van Lean manufacturing?
Lean manufacturing draait voornamelijk om de verspilling te beperken of zelfs geheel te elimineren. Dit is echter niet altijd mogelijk. Lean manufacturing draait daarom vooral om het streven naar een zo optimaal mogelijk productieproces met een zo hoog mogelijk rendement voor het bedrijf. Hoewel in Lean manufacturing de aandacht vooral licht op het productieproces staat de klant wel centraal. In alle productieprocessen moet toegevoegde waarde worden geleverd voor het product en de klanttevredenheid. Processen die geen bijdrage leveren aan de kwaliteit van het product, het productieproces en de tevredenheid van de klant moeten zoveel mogelijk worden beperkt. De effectiviteit van het Leanproces kan worden uitgedrukt in verschillende getallen. Deze kengetallen kunnen naar voren komen uit onderzoeken naar de klanttevredenheid over het product en de betrokkenheid van de werknemers bij het productieproces en het resultaat van de onderneming.
De vier p’s van Toyota
Toyota heeft de kern van het Toyota Production System samengevat in vier P’s. Deze vier P’s vormen ook de kern van ‘the Toyota Way’. De theorie omtrent Lean manufacturing heeft de vier P’s overgenomen. De vier P’s staan voor vier woorden die met de letter ‘P’ beginnen. Ze zijn erg belangrijk voor het behalen van een optimaal resultaat van een onderneming. De vier P’s zijn: philosophy, process, people (& partners) en problem solving. Deze worden zijn algemeen, daarom kan men er een verschillende beeldvorming bij hebben. Om duidelijk te maken wat Lean manufacturing onder deze woorden verstaat in relatie tot het bedrijfsproces, worden deze woorden hieronder uitgelegd.
Philosophy: de filosofie van een bedrijf en een bedrijfsproces is belangrijk voor de koers van het bedrijf. De filosofie van een bedrijf is gebaseerd op het toekomstbeeld dat het bedrijf heeft. De lange termijn staat hierbij centraal. De filosofie van het bedrijf is afgestemd op de positie van het bedrijf ten opzichte van concurrenten. Daarnaast is de filosofie van het bedrijf ook afgestemd op de maatschappij en de ontwikkelingen die daarin plaatsvinden. Een bedrijf moet afgestemd zijn op haar omgeving en zal voor klanten aantrekkelijke producten moeten leveren. Daarnaast moet het bedrijf ook maatschappelijk verantwoord ondernemen. De beeldvorming die mensen hebben van het bedrijf is erg belangrijk. De filosofie van het bedrijf moet in het gehele bedrijf, in de reclame en in de producten worden uitgedragen.
Process: het proces van het bedrijf is dynamisch. Het bedrijf zal voortdurend haar bedrijfsprocessen moeten beoordelen en indien nodig moeten aanpassen en/of afstemmen. Verspilling moet hierbij worden tegengegaan. Hierbij wordt ook gekeken naar het beperken van de voorraad van een bedrijf. Het meest optimale proces is zo ingericht dat de producten precies op tijd klaar zijn voor transport zodat deze niet geruime tijd opgeslagen hoeven te worden. Ondanks dit ‘Just in Time systeem’ moet het aantal fouten zo laag mogelijk blijven. Nieuwe technologieën kunnen er voor zorgen dat de productie nog optimaler kan verlopen. Een bedrijf zal daarom regelmatig haar eigen productieproces moeten evalueren en vergelijken naar de nieuwe technologieën en machines die op de markt verschijnen. Het productieproces is daardoor nooit af maar continue in ontwikkeling.
People & partners: werknemers vormen een belangrijke factor in het bedrijf. Ze hebben invloed op de productie en het uitdragen van de filosofie. Binnen Lean manufacturing wordt daarom ook veel aandacht besteed aan de beeldvorming die werknemers hebben met betrekking tot het productieproces. Ze leren onderscheid te maken tussen processen die een toegevoegde waarde hebben voor het bedrijf en de klant en processen die geen toegevoegde waarde hebben. Het bestrijden van verspilling begint bij de mentaliteit van de werknemers. De werknemers zullen echter niet alleen richtlijnen van het management moeten toepassen. Lean manufacturing zorgt er voor dat werknemers zo betrokken zijn bij het productieproces dat ze zelf ook met verbetervoorstellen komen. Lean manufacturing is daardoor geen eenrichtingsverkeer maar is een samenwerking tussen werknemers en leidinggevenden. De sfeer binnen het bedrijf dient daardoor open te zijn.
Problem Solving: het oplossen van problemen is erg belangrijk. In elk productieproces kunnen problemen ontstaan. Dit is meestal niet te voorkomen. Het bieden van probate oplossingen is daarom erg belangrijk. Hierbij moet aandacht worden besteed aan de oorzaken die het probleem hebben laten ontstaan. Deze oorzaken moeten worden opgelost. Er moet hierbij worden gestreefd naar duurzame oplossingen. Een duurzame oplossing zorgt er voor dat het probleem zich in de toekomst waarschijnlijk niet meer voor zal doen. Garanties zijn er echter zelden. Ook bij het oplossen van problemen moet aandacht worden besteed aan de ideeën en verbetervoorstellen die de werknemers naar voren brengen. Dit vormt waardevolle informatie voor het management.
Waar wordt Lean manufacturing toegepast?
Lean manufacturing wordt in Nederland bij verschillende bedrijven toegepast. Veel productiebedrijven zijn bezig met het invoeren van Leansystemen. Technische bedrijven merken de meerwaarde van Lean manufacturing ook. Daarnaast zijn ook andere organisaties bezig met het doorvoeren van Leanprocessen. Deze organisaties zijn lang niet altijd gericht op het produceren van stoffelijke producten. Organisaties in de zakelijke dienstverlening zijn ook bezig met het Leanproces. Hierbij kan worden gedacht aan banken en verzekeraars. Overheidsinstellingen streven er ook naar om hun werkprocessen Lean in te richten. De uitvoering van de Lean processen kan verschillen omdat bedrijfsprocessen verschillen. De kernpunten die omschreven zijn in de vier P’s blijven echter gelijk. Organisaties hebben de mogelijkheid om hun eigen interne bedrijfsprocessen hierop af te stemmen.